یک هشدار بزرگ


بمبهای اتمی ای‌که آمریکا گم کرده است

گم شدن اشیاء امری عادی است. حتی در پنتاگون. اکتبر گذشته (مهر ماه) بازرس عمومی پنتاگون گزارش داد که حسابداران ارتش آمریکا در حسابهای خود یک فروند ناوشکن، چندین دستگاه تانک و نفر بر زرهی، صدها قبضه مسلسل، چندین گلوله، نارنجک انداز و تعدادی موشک زمین به هوا را از قلم انداخته اند. یعنی در حساب و کتابهای آنها در مجموع حدود 8 میلیارد دلار اسلحه و مهمات مفقود شده است.‌


این‌گونه بی نظمی ها به اندازه کافی ناخوشایند است اما چیزی که واقعا مو بر تن آدم راست میکند این واقعیت است که پینتاگون مادر تمام سلاحهای خود یعنی یک بمب هیدروژنی را گم کرده است. این سلاح اتمی که از نوع گرما زای هسته ای است و برای خاکستر کردن مسکو طراحی شده بود، حدود 40 سال است که در مکانی نامعلوم در آبهای ساحلی منطقه ساوانا در ایالت جورجیا گم شده است. اما در این مدت نیروی هوایی آمریکا برای مخفی نگاه داشتن قضیه بیشتر از یافتن آن بمب اتمی زحمت کشیده است.‌
موضوع از این قرار است که در روز 5 فوریه 1958 میلادی یک فروند بمب افکن استراتژیک از نوع استارجت بی - 47 حامل یک بمب هیدروژنی در یک ماموریت تعلیماتی شبانه بر روی آبهای ساحلی جورجیا، در ارتفاع 36 هزار پایی با یک فروند جنگنده استارجت اف - 86 برخورد. این تصادف باعث انهدام جنگنده و آسیب شدید به یکی از بالهای بمب افکن شد به نحوی که حتی یکی از موتورهای آن تقریبا از جای خود خارج شد.
به سرگرد هوارد ریچاردسون که خلبان آن بمب افکن بود دستور داده شد قبل از تلاش برای فرود بمب هیدروژنی را رها کند. ریچاردسون هم که تصور می کرد بمب را فورا پیدا خواهند کرد، آنرا روی آبهای کم عمق واسا اسلاگ در نزدیکی مصب رودخانه ساوانا و در چند کیلومتری شهر تایبی آیلند انداخت.
در آن زمان پنتاگون وقوع این حادثه را در یادداشتی فوق سری به رئیس کمیسیون انرژی اتمی گزارش کرد. اکنون بخشهایی از آن یادداشت از حالت سری خارج و منتشر شده است. در آن گزارش آمده:” در روز 5 فوریه 1958، یک فروند هواپیمای بی - 47 که حامل یک سلاح هسته ای [عبارت حذف شده] بود، در برخورد با یک فروند هواپیمای بی - 47 در حوالی منطقه سیلویانای جورجیا خسارت دید. هواپیمای بی - 47 سه بار به‌طور ناموفق تلاش کرد با آن سلاح فرود بیاید. بعد آن سلاح با استفاده از روش بصری بر روی آبهای دهانه رودخانه ساوانا رها گردید. هیچ انفجاری مشاهده نشد.”
اندکی بعد تیمهای کاوش و نجات به آن محل اعزام شدند. سربازان نیروی هوایی به‌طور مرموزی منطقه واسا اسلاگ را محاصره کردند. نیروی هوایی آمریکا به مدت شش هفته در منطقه به جستجو پرداخت اما موفق به پیدا کردن آن بمب اتمی نشد. در آن عملیات کاوش، غواصان اعماق آبها و سربازان نیزارهای آن حوالی را جستجو کردند و حتی یک بالن کوچک هم بر فراز آن منطقه به پرواز درآمد به این امید که در ساحل و یا باتلاق سوراخ و یا چاله ای پیدا شود.
بعد، درست یک ماه بعد ناگهان کار جستجو برای یافتن آن بمب هیدروژنی متوقف شد. نیروی هوایی سربازان خود را به شهر فلورانس در کارولینای جنوبی فرستاد که در آنجا هم یک فروند بی - 47 دیگر به‌طور اتفاقی یک بمب هیدروژنی انداخته بود. در این حادثه خرج 200 پوند تی ان تی بمب هیدروژنی مذکور در اثر برخورد با زمین منفجر شده و ترکشهای رادیواکتیوی را در سراسر منطقه پخش کرده بود. انفجار خرج آن بمب خسارات گسترده ای به اموال مردم زده و چندین نفر را هم مجروح کرده بود. اما خوشبختانه خود بمب اتمی منفجر نشده بود.‌
تیمهای کاوش دیگر هرگز به شهر تایبی آیلند بازنگشتند و موضوع بمب هیدروژنی مفقود شده هم بطور ناپیوسته مورد لاپوشانی قرار گرفت. پایان کار جستجو برای یافتن آن بمب هم در یادداشتی توسط پنتاگون به کمیسیون انرژی اتمی گزارش گردید که به تازگی بخشهایی از آن از حالت محرمانه خارج شده است. در آن یادداشت نیروی هوایی به طور مودبانه خواستار جایگزینی یک بمب هیدروژنی دیگر به جای بمبی که گم کرده بود شد. در آن گزارش آمده است:”در روز 16 برج 4 سال 58 (میلادی) جستجو برای این اسلحه متوقف گردید و تلقی ما این است که آن سلاح به‌طور گم شده و دیگر قابل یافتن نیست. بدین وسیله تقاضا می گردد که دستور ترخیص یک سلاح [عبارت حذف شده] به‌منظور جایگزینی برای وزارت دفاع صادر گردد.”
البته این مسئله مشکل بزرگی بود و پنتاگون هم این‌را می دانست. چون فقط در سه ماهه اول سال 1958، در نیروی هوایی آمریکا چهار حادثه عمده مربوط به بمب های هیدروژنی اتفاق افتاده بود. (ایالات متحده آمریکا از  سال 1945 تاکنون 11 سلاح هسته گم کرده است.) آن‌گونه که کمیسیون انرژی اتمی در یادداشتی به تاریخ 10 ژوئن 1958 خطاب به کنگره آمریکا اذعان کرده و به تازگی از حالت محرمانه خارج شده، بمبی که در حوالی شهر تایبی آیلند گم شد همچنان خطرناک بوده و تهدید محسوب می گردید. در آن یادداشت آمده بود:”این احتمال وجود دارد که آن اسلحه مفقود شده در اثر عملیات لایروبی و یا عمرانی در محل احتمالی فروافتادن بمب به‌طور اتفاقی پیدا شود. ... از وزارت دفاع خواسته شده تا تمام عملیات لایروبی و عمرانی در آن منطقه را زیرنظر بگیرد.”
ولی پنتاگون که خود را نابغه مبارزه نهایی میان خیروشر در آخرالزمان می داند، خطر آن بمب گمشده را برای امنیت، ایمنی و یا محیط زیست کمتر از خطر یک فاجعه روابط عمومی می دانست که ممکن بود مردم بدبین به برنامههای هسته ای جاه طلبانه وزارت دفاع آمریکا را بر ضدش برانگیزد.‌
پنتاگون و کمیسیون انرژی اتمی با زدن به میخ و نعل در باره واقعیت، تلاش کردند علاقه رسانه ها به موضوع را از بین ببرند.
وزارت دفاع و کمیسیون انرژی اتمی با صدور بیانه ای مشترک اذعان کردند که ممکن است در اثر انفجار مواد منفجره قوی داخل آن بمب هیدروژنی مواد آلوده به رادیواکتیو پخش شود. اما در آن بیانیه این احتمال که چنان انفجاری روی دهد از این هم کمتر تلقی شده بود. در آن بیانیه آمده بود:”این احتمال که در خصوص یک سلاح هستهای حادثه خاصی روی دهد، فوق العاده محدود است.”
اما در واقع چنان اتفاقی افتاده بود و باز هم اتفاق می افتاد. بمدت 42 سال موضوع در همان حد مسکوت ماند، تا اینکه یک کمپانی کاوشگر اعماق دریا به ریاست یکی از کارکنان سابق نیروی هوایی و یک مامور سازمان سیا دوباره وجود آن بمب را فاش ساخت و پیشنهاد داد در قبال دریافت یک میلیون دلار آن‌را پیدا کند. لو رفتن ماجرای بمب هسته ای مفقود شده باعث بروز وحشت و خشم در میان ساکنان مناطق ساحلی جورجیا و تقاضا از کنگره برای انجام تحقیقات در این زمینه شد و هم اینکه معلوم شود چرا پنتاگون از جستجو برای یافتن آن دست کشیده است؟ یکی از نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا به نام جک کینگستون، از ایالت جورجیا گفت: “ما به وحشت افتاده ایم چرا که برخی از آن اطلاعات را سالها است که پنهان کرده اند.”‌
اما مخفی کاری در باره این موضوع همچنان ادامه دارد. ولی نیروی هوایی به ساکنان محلی و نمایندگان کنگره گفته که جایی برای نگرانی وجود ندارد.
سرلشکر فرانکلین بلیزدل معاون امور هوا و فضای رئیس ستاد نیروی هوایی در مقر نیروی هوایی آمریکا در واشنگتن اعلام کرده:”ما داریم از زوایای مختلف این موضوع خاص را بررسی  می کنیم و بسیار هم احساس آرامش می کنیم. بزرگترین نگرانی ما آلودگی منطقه ای محدود به فلز سنگین است.”‌نیروی هوایی گفته است که خود بمب به چاشنی پلوتونیومی مجهز نبوده است. اما تعدادی از عوامل باعث رد این ادعا است. هوارد دیکسون از گروهبانان سابق نیروی هوایی که متخصص بارگیری سلاحهای هسته ای روی هواپیماها است گفته است که در تجربه کاری 31 ساله اش او حتی یک بار را هم به یاد نمی آورد که بمبی اتمی بدون اینکه کاملا مسلح باشد روی هواپیمایی بارگیری شده باشد.به‌علاوه اینکه گزارش شهادت سال 1966 دابلیو. جی. هوارد دستیار وزیر دفاع وقت آمریکا در مقابل نمایندگان کنگره، که به تازگی از حالت محرمانه خارج شده بمب شهر تایبی آیلند را یک “اسلحه کامل و بمبی با یک کپسول هسته ای” توصیف کرده است. هوارد در شهادت خود گفت بمب شهر تایبی آیلند، یکی از دو بمب هسته ای بود که تا آن زمان مفقود شده و مجهز به چاشنی پلوتونیومی بوده است.

برگرفته از روزنامه جام جم