محمد پور خوش سعادت

اگر هرکدام از واژه های " بورس تحصیلی" ، " بورس دکترا " و یا "بورس در مقطع دکترا" را در موتورهای جستجو گر اینتر نتی مثل google و یاyahoo سرچ کنید، یکی از رکورد هایی که موتور جستجو گر نشان خواهد داد عبارت :

" قابل توجه متقاضیان درخواست بورس تحصیلی در مقطع PHD " است . پس از باز کردن این رکورد وارد سایت ‌‌‌‌"مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان (DAAD) " در ایران خواهید شد .

در سایت ‌‌‌‌"مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان (DAAD) " مطالب ذیل راخواهید خواند:

"از سال 2003 در تهران نیز یک مرکز اطلاع رسانی IC دایر است. کلیه خدمات DAAD رایگان می باشد. متذکر می شویم که این مرکز کاملاً غیر انتفاعی است و هیچ گونه همکاری با مراکز خصوصی- تجاری در زمینه اخذ پذیرش ندارد.

خدمات DAAD در تهران :

"ارائه اطلاعات درباره دانشگاه ها ورشته های تحصیلی در آلمان ، پاسخ گوئی به سوالات کوتاه تلفنی ،پاسخ به سئوالات کتبی از طریق پست الکترونیکی ,کمک در تهیه درخواست پذیرش ،برگزاری همایش های اطلاع رسانی ،ارائه مشاوره به منظور انتخاب دانشگاه و رشته تحصیلی مناسب ،اطلاع رسانی درباره بورسیه های DAAD و مدارک مورد نیاز ،کمک برای ارتباط بااستاد راهنمای مناسب در آلمان برای مقطع دکترا ، معرفی منابع اطلاعاتی جامع تر ،حمایت ازراه اندازی پروژه های علمی مشترک ، همکاری با انجمن های بورسیه شدگان محلی "

"پروژه جهانی IC (مرکز اطلاع رسانی) از طریق قرارداد همکاری بین انستیتو گوته وDAAD در سال 1999راه اندازی شد. وظایف اصلی IC : اطلاع رسانی در مورد چگونگی تحصیل درآلمان، مشاوره و حمایت از دانشجویان ومحققان به منظور تحصیل یا پژوهش در آلمان. مسئولین مراکز اطلاع رسانی اساتید DAAD می باشند که علاوه بر فعالیتشان در این مراکز به تدریس در دانشگاه های محل خدمت مشغول می باشند. "

"مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان (DAAD) امکانات زیر را در اختیار محققان، فارغ التحصیلان و دانشجویان ایرانی قرار می دهد:

1- بورس تحصیلی دوره دکترا: بورس های دوره دکترا برای فارغ التحصیلان جوان دوره های کارشناسی ارشد در نظر گرفته شده است. دوره بورس کامل برای آلمان سه سال و در موارد استثنایی چهار سال می باشد. علاوه بر این امکان استفاده از دوره های تحقیقاتی طی نوشتن رساله تحصیلات دکترا به مدت یک تا ده ماه وجود دارد.

2- بورس های تحصیلی رفت و برگشت (ساندویچ) : این نوع بورس تحصیلی امکان نوشتن بخشی از رساله دکترا در یکی از دانشگاه های آلمان و بخشی دیگر را در یکی از دانشگاه های ایران به وجود می آورد. دانشجویان دکترا در این برنامه تحت نظر یک استاد ایرانی و یک استاد آلمانی کار می کند.

3- بورس های تحقیقاتی برای محققان ایرانی و دعوت مجدد از دارندگان قبلی بورس های تحصیلی (DAAD): در این برنامه دوره های تحقیقاتی یک تا سه ماهه برای محققان ایرانی و دارندگان قبلی بورس های DAAD در نظر گرفته شده است.

4- موسسه DAAD با همکاری سازمان های تحقیقاتی آلمان برنامه های ویژه زیر را نیز شامل می شود: بورس های DAAD-لایب نیتس، برای دانشجویان دوره دکترا و فوق دکترا: این برنامه برای تمام فارغ التحصیلان، دانشجویان دکترا و فوق دکترای خارجی می باشد که مایلند در یکی از انستیتوهای لایب نیتس کار کنند. این بورس 6 تا 36 ماه است و امکان گذراندن دوره دکترا در آلمان وجود دارد.

5- بورس های DAAD- هلم هولتس : این برنامه ویژه مشترک بین DAAD و انجمن هلم هولتس برای دانشجویان بسیار متبحر و قابل دوره دکترا و فوق دکترای خارجی است. بورسیه ها در یکی از مراکز انجمن هلم هولتس در زمینه خاک و محیط زیست، بهداشت، فن آوری های کلیدی، ساختار ماده، رفت و آمد جاده ای و فضایی تحقیق می کنند. دوره بورس ها 12 تا حداکثر 36 ماه می باشد."

" بورس های مذکورفقط ویژه متقاضیان دوره دکترا بوده و پژوهشگران برای بورسیه شدن باید سنشان بیش از 32 سال نباشد "

"بورس DAAD مربوط به زمان اقامت در آلمان و مخارج سفر می باشد."

"دانشمندان ایرانی و بورس شدگان دراز مدت سابق (بیش از 1 سال) به انضمام رشته های موسیقی و هنرهای تجسمی می توانند درخواست اقامت پژوهشی کنند به این شرط که تا زمان بورسیه، حداقل 3 سال در کشور مبدأ اقامت داشته و با مدرک دکترا در دانشگاه ها و یا سازمان های پژوهشی ایرانی، مشغول به فعالیت باشند. تعیین یک برنامه کاری وتحقیقی روشن 1 الی 3 ماهه با یک متخصص آلمانی الزامیست."

"برنامه تبادل دانشمندان: در چهارچوب قراردی بین DAAD و یک دانشگاه ویا مؤسسه علمی ایرانی، تبادل دانشمندان ایرانی و آلمانی به منظور اقامت تحقیقاتی کوتاه مدت حمایت می شود."

"همکاریهای دانشگاهی: همکاریهای درازمدت در زمینه های مختلف( بطور مثال : اساتید میهمان، تبادل دانشجو، کنفرانس هاو سمینارهای مشترک، رشته های مشترک و غیره) همکاریهای 2 یا3 جانبه در سطح مؤسسات" (1)

اظهارات خانم پترا کوپل مایر ، مدیر مرکز مبادلات دانشگاهی آلمان

خانم دکتر پترا کوپل مایر (Petra Köppel Meyer) مدیر مرکز مبادلات دانشگاهی آلمان(DAAD)در ایران ، در چهارشنبه 21 آذر ماه 1386 در سخنرانی خود , با موضوع" چشم‌انداز همکاری علمی ایران و آلمان" که در گروه علمی – تخصصی انسان شناسی فرهنگی انجمن جامعه‌شناسی ایران واقع در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شده بود مطالب جالبی را در خصوص موسسه تحت مدیریتش در تهران بیان می کند .

ایشان در خصوص موسسه DAAD می گوید :

"مرکز مبادلات علمی آلمان یا DAAD در سال‌های میان دو جنگ جهانی با هدف ارائه تسهیلاتی برای ادامه تحصیل دانشجویان آلمانی در آمریکا تاسیس شد و امروزه DAAD نه به عنوان یک نهاد تولید کننده علم، بلکه بیشتر به عنوان یک نهاد تسهیل‌گر با هدف ایجاد شرایط برای مبادلات علمی در سطح بین‌المللی به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد."

DAAD یک مرکز بین‌المللی است که برنامه اصلی آن برقراری ارتباط میان دانشجویان، استادان و پژوهشگران سایر کشورها با آلمان و پذیرش و آموزش ‌آن‌ها در ای کشور است.

DAAD یک سازمان غیر انتفاعی است اما نه در معنایی که از این واژه در ایران فهمیده می شود به این معنا که این مرکز از وزارت خانه های دولتی مستقل است ولی به وسیله این وزارتحانه ها تامین مالی می شود.

وی در همین زمینه ادامه می دهد : "دوره‌های دکتری در آلمان 3 تا 4 ساله هستند و به دو شیوه می‌توان از این تسهیلات استفاده کرد

1- برنامه بین‌المللی دکتری(international postgraduate programme) یاIPP:

این شیوه سنتی اخذ درجه دکتری است. برنامه بین‌المللی دکتری از طرف DAAD و هیات تحقیق آلمان DFG برگزار می‌شود. DFG یک نهاد دانشگاهی تحقیقاتی است که از سوی وزرات علوم و دولت فدرال آلمان حمایت می‌شود و به ارائه تحصیلات تکمیلی می‌پردازد. این موسسه بیشتر در زمینه همکاری شاخه‌های مختلف علوم یا تحقیقات بین رشته‌ای به فعالیت می‌پردازد.

2ـ انستیتو ماکس پلانک: ماکس پلانک موسسه‌ای تحقیقاتی است که به عنوان یک نهاد مستقل و با همکاری DAAD به ارائه تحصیلات دکتری در زمینه علوم پایه بیولوژی، پزشکی، فیزیک، شیمی، فنی و علوم انسانی می‌پردازد. بورس های تحصیلی بورس‌های که از سوی DAAD ارائه می‌شود شامل دوره دکترا و پژوهش های تحقیقاتی است."

وی در خصوص بخش مالی بورس مافزاید : "بورس تمامی هزینه‌های رفت و آمد و سکونت را تامین می‌کند."

وی در خصوص تمایل به عدم استفاده از بورس می گوید:

"متقاضی تحصیل در آلمان در صورت عدم برخورداری از بورس باید حداقل سالانه معادل 8000 یورو برای تامین مخارج خود در نظر بگیرد. کارکردن در آلمان برای دانشجویان برای ساعات محدودی ممکن است اما نباید دانشجویان بر درآمد حاصل از چنین کارهایی حساب کنند زیرا کارهایی نه چندان با ثبات و موقی هستند و در نهایت می توانند هزینه های حاشیه ای را پوشش دهند." خانم مایر تا کید می کند که :هدف نهایی آلمان از این کمک ها گسترش فرهنگ خود و ایجاد زمینه هایی برای همکاری های میان دو کشور در اینده است و به همین جهت نیز تمایل دارد که دانشجویان پس از اتمام تحصیل خود به ایران برگردند و در این کشور به کار و فعالیت بپردازند. " (2)

تشریح بورس های تحصیلی در سایت دویچه ‌وله (www.dw-world.de)

سایت دویچه ‌وله (www.dw-world.de) شبکه‌ی برون‌مرزی آلمان که به زبان آلمانی و ۳۰ زبان‌ دیگر به تولید و پخش برنامه‌های رادیویی، تلویزیونی و اینترنتی می‌پردازد درخصوص ادامه تحصیل درآلمان , اعطای اینگونه بورسها را اینگونه شرح می دهد :

1- بورس‌های مؤسّسه‌ی تبادلات دانشگاهی آلمان "دِآآدِ" (DAAD) , مؤسّسه‌ی تبادلات آکادمیک آلمان "دِآآدِ" (DAAD) در چهارچوب بیش از ۱۰۰ برنامه‌ی گوناگون دانشجویان خارجی را برای ادامه‌ی تحصیل در مقاطع گوناگون و یا برای انجام فعالیّت‌های تحقیقاتی بورسیه می‌کند. بورس‌های "دِآآدِ" (DAAD) به دانش‌آموختگان واجد شرایط همه‌ی رشته‌ها تعلّق می‌گیرد.

2- بورس‌های ۶ تا ۳۶ ماهه‌ی DAAD“ـ لایب‌نیتس“ ویژه‌ی دانشجویان دکترا و فوق دکترا

3- بورس‌های ۱۲ تا ۶ ماهه‌ی“ DAADـ هلم هولتس“ ویژه‌ی دانشجویان برجسته‌ی خواستار گذراندن دوره‌های دکترا و یا فوق دکترا

4- بنیاد کُنراد آدِناوئِر (Konrad Adenauer) این بنیاد، که به حزب دموکرات مسیحی وابسته است، با پشتیبانی مالی خود از دانشجویان خارجی، برای آنان امکان تحصیل در آلمان را فراهم می‌کند و به آنان این فرصت را می‌دهد که معلومات خود را در رشته‌ی مورد نظر گسترش دهند و حتّی در رشته‌ی خود رساله‌ی دکترا بنویسند. هدف این نهاد از اعطای بورس به دانشجویان خارجی این است که این دانشجویان پس از پایان تحصیل و بازگشت به کشورهای خود، در زمینه‌های علمی، اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و یا در رسانه‌های گروهی و نهادهای بین‌المللی به فعالیّت بپردازند.

5- بنیاد هاینریش بُل , این بنیاد وابسته به حزب سبز آلمان است و در زمینه‌های گوناگونی مانند گسترش دموکراسی، مسائل زیست‌محیطی، خشونت‌ستیزی و همبستگی در سطح بین‌المللی به فعالیت می‌پردازد. با در نظر داشتن این برنامه‌ها، این بنیاد سالیانه ۸۰ تا ۱۰۰ دانشجو را بورسیه کرده و به پشتیبانی آن‌ها در طول تحصیل می‌پردازد. این پشتیبانی مالی به دانشجویان آلمانی و خارجی واجد شرایط از تمام رشته‌های تحصیلی تعلّق میگیرد. راندمان بسیار خوب تحصیلی و تعهّد اجتماعی‌ـ سیاسی دانشجو، دو شرط لازم برای دریافت بورس از این بنیاد هستند. بورسیه‌شوندگان می‌باید آمادگی خود را برای تقبّل مسئولیّت نشان داده و فعالانه در جهت اهداف نهاد قدم بردارند. دانشجویانی که خواستار دریافت این بورس هستند، باید در یکی از مراکز آموزش‌عالی آلمان ثبت‌نام شده و تحصیلات مقدّماتی را به پایان رسانده باشند.

6- بنیاد فریدریش اِبِرت (Friedrich- Ebert- Stiftung) , بنیاد فریدریش اِبِرت (Friedrich- Ebert- Stiftung) وابسته به حزب سوسیال‌ـ دموکرات آلمان است و از دانشجویان و پژوهشگران خارجی که در یکی از مراکز علمی آلمان قصد تحصیل دارند، پشتیبانی مالی می‌نماید. دانشجویان همه‌ی مقاطع تحصیلی سوای مقطع دکترا که مایل به دریافت بورس از این بنیاد هستند، تنها به شرطی این بورس را دریافت می‌کنند که ابتدا در یک دانشگاه آلمانی نام‌نویسی شده‌ و در حال تحصیل باشند. پس از اعلام موافقت با ادامه‌ی تحصیل در مقاطع تکمیلی و دکترا از سوی یکی از دانشگاه‌ها، متقاضیان می‌توانند برای دریافت بورس اقدام نمایند. به درخواست‌ دریافت بورس از خارج از کشور ترتیب اثر داده نمی‌شود. تنها پس از نام‌نویسی و آغاز تحصیل در مراکز آمزش عالی آلمان، می‌توان برای دریافت این بورس اقدام کرد. این نهاد سالیانه ۴۰ بورس تحصیلی به دانشجویان اعطا می‌کند و دانشجویان کشورهای افریقایی، آسیایی، آمریکای لاتین و اروپای شرقی از شانس بیشتری برای دریافت این بورس برخوردارند.

7- بنیاد فریدریش نُویمان (Die Friedrich- Neumann- Stieftung) به حزب لیبرال (FDP) آلمان نزدیک است و به دانشجویان خارجی در مقاطع گوناگون تحصیلی بورس اعطا می‌کند. دانشجویان دکترا هم می‌توانند بورس این نهاد را دریافت کنند مشروط براین‌که موضوع رساله‌ی دکترای آنان هم از لحاظ علمی جالب توجّه و هم برای جامعه ارزشمند باشد. شرایط لازم برای دریافت این بورس عبارتند از:1- استعداد بالاتر از حدّ معمول در رشته‌ی انتخابی 2-قابل اطمینان بودن و آمادگی به عهده گرفتن مسئولیّت‌های اجتماعی3- داشتن تعهّد اجتماعی‌ـ سیاسی نشأت گرفته از طرز فکری آزادی‌خواه 4- انتظار این بنیاد از بورسیه شوندگان این است که این افراد پس از پایان تحصیل به سرزمین خود بازگشته و دانش آموخته را در راه رفاه هموطنان خویش به کار گیرند.

8- بنیاد هانس زَیدِل (Die Hanns-Seidel-Stiftung) این بنیاد به حزب سوسیال‌ـ مسیحی آلمان(CSU) در ایالت بایرن وابسته است. بورس این بنیاد به دانشجویان فوق دکترا که دارای شرایط زیر هستند تعلّق می‌گیرد: جوان‌تر از سی ودو سال , معدّل بالا,معلومات زبان آلمانی خوب, فعال بودن در زمینه‌های اجتماعی‌ـ سیاسی, جهان‌بینی مسیحی (3)

شرایط دریافت بورس برای تحصیل در دانشگاه‌های آلمان

کاوه بهرامی گزارشگر سایت دویچه ‌وله (www.dw-world.de) شرایط دریافت بورس را در مطلبی با عنوان " شرایط دریافت بورس برای تحصیل در دانشگاه‌های آلمان" اینگونه شرح می دهد :

در آلمان هشت موسسه وجود دارد که عمده فعالیتشان مربوط به حمایت مالی از دانشجویان خارجی است. این موسسات ممکن است، وابسته به یک حزب سیاسی در آلمان باشند یا گروهی مذهبی را نمایندگی کنند.

از شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در آلمان، می‌توان به نمرات خوب در مقطع کارشناسی، اتمام تحصیل در موعد مقرر و همچنین شرکت در سمینارهایی که از سوی موسسه مورد نظر برگزار می‌شود، اشاره کرد. علاوه بر این، نامه پذیرش از استاد راهنما، بخصوص برای دانشجویان مقطع دکترا الزامی است. آنچه برای اکثر موسسات اهمیت دارد، اطمینان از بازگشت متقاضی به کشورش پس از اتمام دوران تحصیل در آلمان است، تا از این طریق علاوه بر انتقال تجربیاتش به سایرین، وجهه مثبتی نیز از جامعه و فرهنگ آلمان به مردم کشور خود منتقل کند.

هشت موسسه مربوط به بورسیه تحصیلی برای دانشجویان خارجی، بورسیه خود را تنها در اختیار دانشجویانی قرار می‌دهند، که حداقل یک مقطع تحصیلی را در آلمان به اتمام رسانده باشند. اما موسسه دیگری با نام موسسه "تبادلات آکادمیک آلمان" با دفتر نمایندگی در تهران وجود دارد که شرایط دریافت بورسیه در آن متفاوت است. به طور مثال مدت اقامت متقاضی در آلمان به هنگام درخواست بورسیه نباید از یک سال بیشتر باشد.

دتلف پرویسه، از مسئولان موسسه "کنراد آدناور"، یکی از افرادی است که بدون موافقت آنها، بورسیه تحصیلی به دانشجویان خارجی تعلق نخواهد گرفت. او در ارتباط با شرایطی که امکان دریافت بورسیه تحصیلی را آسان می کند، می‌گوید: «آنچه در کنار نمرات خوب در رشته تحصیلی اهمیت دارد، شخصیت فرد متقاضی است. ما تنها به دنبال افراد تحصیل کرده نیستیم، بلکه برای ما افرادی در اولویت قرار دارند که به لحاظ شخصیتی علاقه مند به بهبود اوضاع در کشورهایشان هستند».

از آنجا که موسسه تبادلات آکادمیک آلمان، تنها بنیاد مرتبط با بورس تحصیلی است که در تهران نمایندگی دارد، توجه به این نکته لازم است که دریافت بورسیه تحصیلی از این موسسه برای مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد امکان پذیر نیست.

متقاضیان دانشجو در مقطع دکترا، عمده ترین مراجعه‌کنندگان به این موسسه هستند. این محدودیت از طرف سایر موسسات در آلمان وجود ندارد و متقاضیان خارجی می‌توانند حتی در ترم‌های اول تحصیل نیز بورسیه درخواست کنند. (4)

انگیزه های لازم برای دریافت بورس

سایت (http://cairo.daad.snoopmedia.com) وابسته به موسسه DAAD در مطلبی با عنوان "اطلاعات عمومی" , دریافت بورس را به عواملی همچون هوش سرشار و یا نمره های خوب مربوط نمی داند بلکه , انگیزة شخصی و اجتماعی را جزو شرایط اعطاء بورس قلمداد می کند این نوشتار اینگونه ادامه پیدا می کند که : بعضی از بنیاد ها و انجمن ها از سوی دولت و یا اقتصاد حمایت مالی می شوند و بعضی دیگر تحت حمایت کلیساها می باشند.

بسیاری از برنامه های اعطاء بورس مخصوص دانشجویان خارجی و یا دانشجویان دکترا Graduierte دارند, می باشند. بطور کلی باید به موقع کسب اطلاع کرده و تقاضای بورس داد, چرا که تعداد متقاضیان بسیار می باشد.

بطور کلی مقدار بورسی که به دانشجویان در آلمان اعطاء می شود, طوری تنظیم شده است که جوابگوی نیاز های روزمرة آنان باشد. گرچه مقدار آن به نظر زیاد می رسد, در آخر ماه چیزی زیادی از آن باقی نمی ماند. اگر دانشجوی بورسیه از طریق کار دانشجویی درآمد کسب می کند, باید به اطلاع مؤسسة اعطای بورس برساند. معمولاً مقدار درآمد از هزینة بورس کسر میشود.

برای حزبهای دموکراتیک در آلمان روشن شده است که نیروهای علمی امروز تصمیم گیرندگان فردا هستند. بنابراین کمکهای مالی به دانشجویان خارجی و دکترا در راستای اهداف سیاسی آلمان می باشد. زیرا کسی که در آلمان تحصیل کرده است و با بازار و فرهنگ این کشور آشنایی دارد, بعد از تحصیل به دنبال برقراری ارتباط با شرکتهای آلمانی می باشد. این مؤسسه ها بخصوص به دانشجویان مستعد یاری می دهند. دارا بودن انگیزة شخصی و اجتماعی داوطلبان همواره جزو شرایط مهم بوده است؛ همچنین آمادگی وارد کردن معلومات کسب شده در آلمان به کشور خود بعد از تحصیل. به جز حمایت مالی بورسیه ها کمک های دیگر دریافت می کنند, بطور مثال در دانشگاه توسط استاد راهنما حمایت علمی می شوند و امکان شرکت در گردهمایی های مؤسسه شرکت کنند. (5)

متصل کردن دانش آموختگان ایرانی , دانشگاه های آلمان

در سایت سفارت آلمان در تهران در خصوص شبکه فاراغ التحصیلان ایران-آلمان اینچنین آمده است.

"آیا در آلمان تحصیل کرده اید یا فرصت مطالعاتی خود را در آلمان گذرانده اید؟ ما مایل هستیم پس از بازگشت شما به ایران، با شما ارتباط داشته باشیم. شما می توانید در شبکه ی فارغ التحصیلان ایرانی از دانشگاه های آلمان در تهران فعالیت کنید." (6)

· GIAN شبکه فاراغ التحصیلان ایران-آلمان

"از پاییز سال 2003 اعضای شبکه فارغ التحصیلان ایران-آلمان (German-Iranian-Alumni-Network, GIAN) یکدیگر را به طور مرتب ملاقات کرده و چندین همایش در ایران برگزار کرده اند. پنجمین سمپوزیوم ژیان "دانش مدیریت و نوآوری در تحصیلات عالیه" در تاریخ 3 تا 6 شهریور 1387 در دانشکده ی کارآفرینی دانشگاه تهران برگزار شد." ارتباط با ژیان (GIAN): آقای دکتر مصطفی رضوی gian@ut.ac.ir

· VIATUB، جمعیت فارغ التحصیلان دانشگاه فنی برلین

"انجمن فارغ‌التحصیلان دانشگاه فنی برلین (VIATUB) بیش از 20 سال است که فعالیت می‌نماید. اعضای VIATUB بطور مرتب در تهران در اولین جمعه هر ماه ایرانی با یکدیگر ملاقات می‌نمایند. VIATUB با حمایت فارغ‌التحصیلان دانشگاه فنی برلین اقدام به تشکیل سمینار و سمپوزیوم می نماید. اعضای VIATUB می توانند در دیگر سمینارهای فارغ‌التحصیلان دانشگاه فنی برلین شرکت نمایند."

VIATUB خوشحال خواهد گردید، چنانچه شما تماس بگیرید: viatub_ir@yahoo.de

اهداف آشکار و پنهان

· مختصری در خصوص جمهوری فدرال آلمان

آلمان هم اکنون یکی از صنعتی‌ترین کشورهای جهان است و موتور اقتصادی حوزه‌ی پولی یورو محسوب می‌شود.جمهوری فدرال آلمان یکی از اعضای سازمان ملل متحد، ناتو، کشورهای گروه هشت و گروه پنج بوده و از بنیانگذاران اتحادیه اروپا است. این کشور پرجمعیت‌ترین و ثروتمندترین عضو اتحادیه اروپا نیز هست.آلمان دارای نظام سیاسی جمهوری فدرال دموکراتیک پارلمانی بوده و دارای ۱۶ ایالت است. امور و مسائل سیاسی در آلمان در سطوح کشوری و ایالتی و تا حدی کمتر در سطح امور شهری از طریق حزبها و با جانبداری حزبی پیش برده می‌شود. احزاب نیرومند آلمان عبارت اند از حزب دموکرات مسیحی (CDU) و حزب سوسیال‌مسیحی (CSU)، حزب سوسیال‌ دموکرات (SPD)، حزب لیبرال (دموکراتهای آزاد FDP)، حزب اتحاد سبزها (Bündnis 90/Die Grünen) و حزب چپ (Die Linke).

آلمان پس از آمریکا و ژاپن سومین قدرت صنعتی جهان است. بهبود اقتصادی این کشور پس از جنگ جهانی دوم «معجزه اقتصادی آلمان» خوانده شده‌ است. صنایع مهم شامل الکتریکی، مکانیکی، خودروسازی، مواد شیمیایی، منسوجات، هوافضا، غذایی و وسایل نقلیه‌است. از آغاز دهه ۱۹۸۰، رشد کلانی در صنایع تکنولوژی پیشرفته روی داده‌است. آلمان ذخایر طبیعی نسبتاً کمی دارد و شدیداً به واردات مواد اولیه متکی است.

· سیاست خارجی آلمان

سایت دویچه ‌وله (www.dw-world.de) در خصوص سیاست خارجی آلمان اینگونه می نویسد .

"آلمان در سیاست خارجی بازیگر تنها نیست. سیاست آن تقویت بلوکی است که "غرب" خوانده می‌شود. آلمان در این بلوک سیاست خود را پیش می‌برد. یک وجه اصلی سیاست خارجی آلمان فعالیت آن در صحنه‌ی اروپا و جهان در چارچوب اتحادیه‌ی اروپاست. آلمان نزدیکی ویژه‌ای با فرانسه دارد. همکاری و همراهی با ایالت متحده‌ی آمریکا رکن دیگری از سیاست خارجی آلمان فدرال است. آلمان با اسراییل روابط دوستانه‌ی ویژه‌ای دارد و تقویت مناسبات با کشورهای عربی را نیز همواره جزو اولویتهای سیاسی خود قرار داده است. در سالهای اخیر حقوق بشر به یک مفهوم راهنمای عمده‌ی در سیاست خارجی آلمان بدل شده است .(7)

· روابط آلمان و ایران

در سایت سفارت آلمان در تهران روابط آلمان و ایران چنین توصیف شده است:

«ایران و آلمان به تاریخی طولانی در روابط سیاسی خود می نگرند که تا به اوایل قرن هفدهم می رسد. در سال 1885 اولین نمایندگان سیاسی بین ایران و در آن زمان امپراتوری آلمان اعزام شدند. روابط دیپلماتیک بین ایران و جمهوری فدرال آلمان از سال 1952 وجود دارد. این روابط در سال های گذشته خالی از تشنج نبوده. به عنوان مثال اعلام رأی دادگاه معروف به میکونوس در آوریل 1997 بحرانی طولانی را به دانبال داشت. با سفر موفقیت آمیز ریاست جمهوری اسلامی ایران، آقای خاتمی به آلمان در ژوئن 2000 زیربنایی استوار برای روابط دو کشور گذاشته شد. اخیراً در کنار روابط بازرگانی و فرهنگی، مسئله حقوق بشر و به ویژه نگرانی جامعه بین المللی در ارتباط با برنامه هسته ای ایران درکانون روابط قرار گرفته است.»

سایت سفارت آلمان در تهران برخلاف رسانه های دیپلماتیک و با استفاده از رسم میهمان نوازی ایرانی ها , اقدام به انتشار برخی از رکورد های ضد ایرانی پرداخته است که در وظایف یک رسانه دیپلماتیک نمی باشد (8) (9)

· سئوال های هم عرض ؟

1) هدف موسسات شبه دولتی آلمانی از اعطای چنین بورسهای تحصیلی چیست ؟

2) درشرایط بد اقتصادی حاکم بر کشور های اروپا یی چرا موسسات آلمانی حاضر به پذیرش دانشجویان ونخبگان ایرانی برای تحصیل در کشورشان هستند؟

3) هزینه هایی معادل چهل هزار یورویی برای یک دوره دکترا در آلمان به همراه هزینه های اجتماعی متصوره به چه دلیل در سیستمی که برخواسته از سیستم اقتصاد سرمایه محور و لیبرالی است و همه چیز را بر مبنای سود و زیان مادی می بیند برای داشجویانی خرج می شود که می خواهند به کشورشان برگردند و احیانا" قصد دارند در بهبود امور کشورشان موثر باشند.

4) براستی دانشجویان و نخبگان ایرانی از چه مزیتی برخوردارند که باعث شده است که موسسات اروپایی و خصوصاً آلمانی طرفدار پرو پا قرص جذب انها برای بورسهای کوتاه مدت و بلند مدت شده اند؟

5) چرا سفارت آلمان در صدد است تا از دانش آموختگان ایرانی , دانشگاه های آلمان , شبکه درست کند و به آنها انسجام بدهد؟

· تشریح یک اصطلاح ... (آسیمیله شدن)

در تماس شهروندان کشوری ضعیف با جامعه ای در یک کشور قوی (از نظر ثروت و سرمایه) افراد به سرعت آسیمیله شده و بعضا خود را در مقابل تمدن جدید باخته و به تقلید رفتار آنان می پردازند. فرد آسیمیله شده به طور ارادی یا غیرارادی سعی می کند خود را به آن شخص که متجددتر است شبیه کرده و نسبت به مدرنیسم و مظاهر زندگی کشور متجدد ، خود را حتی از آنان نیز متعصب تر نشان دهد. در حالی که یک شهروند کشور ضعیف ، گذشته اش را با بزرگنمایی می ستاید، فرد اسیمیله به دلیل دگرشیفتگی دربست از گذشته اش بریده و حتی آن را انکار می کند. برخی عوام که تنها مصرف کنندگان تولیدات غربی اعم از فرهنگی، اقتصادی و ورزشی اند، آسیمیله می شوند، جامعه را تنها به یک مصیبت اجتماعی گرفتار می کنند. اما اسیمیله شدن تحصیل کردگان مصیبت بزرگتری است که خواسته یا ناخواسته در ابعاد گوناگون گریبان جامعه ای را می گیرد.دگرشیفتگی تحصیلکردگان و روشنفکران که قشر آگاه و متعقل پیکره اجتماع خویشند، فاجعه ای است که خسارت های فراوانی را می تواند بر جامعه تحمیل کند. تاریخ نشان داده است که جهان سومی ها در مواجهه با تمدن جدید غرب، بعضا چنان مفتون و مسحور شده اند که بی درنگ شروع به تقلید از آنها کرده و به جای این که علل رشد و پیشرفت آنان را بیابند و خود نیز تلا ش کرده اند به درجات بالا برسند و به خلق تمدن و تکنولوژی بپردازند، به شبیه سازی های ظاهری بسنده کرده و در این راه افراط هم می کنند. آسیمیله شدن یا شبیه سازی از عوامل ثانویه تغییر رفتار اجتماعی در بورس شدگان و یا مهاجران به کشورهای غربی است . که گریبان کشورهای مبدا را می گیرد و به عنوان آسیبی جدی مطرح است. (10)

· شکست هیمنه استکبار

وقوع و ادامه حیات انقلاب اسلامی باعث شکسته شدن هیمنه استکبار(آمریکا) و همپیمانان غربی شان گردید، با در پیش گرفتن مشی استقلال طلبانه و عزت جویانه و ماهیت الهام بخش انقلاب اسلامی ایران، تحرکات و دشمنی های قدرت های بزرگ شکل جدیدی به خود گرفت . بلوک شرق و غرب تمام همت خود را برا ی نابودی انقلاب اسلامی بکار گرفتند ، خصوصا" ایالات متحده آمریکا به بزرگترین دشمن و اسرائیل نیز به عنوان مهمترین دشمن استراتژیک برای جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده اند ودر فرصت های متعدد در صدد ضربه زدن به انقلاب اسلامی ایران بر آمده اند و یک جنگ دائمی و فرسایشی را از فردای پیروزی انقلاب اسلامی برملت ایرا ن( اعم از سیاسی و نظامی وفرهنگی ) تحمیل نموده اند و عملا کشور ایران را در معرض همیشگی تهدیدهای سخت و نرم خود قرار داده اند ،با لحاظ نمودن جمیع جهات ، میطلبد با دوری از غفلت و ساده انگاری ،بصورت مداوم از توطئه های دشمنان ایران اسلامی جهت ضربه زدن به انقلاب اسلامی آگاهی پیدا نماییم .

دشمنان انقلاب از جمله بلوکی که اصطلاحاٌ "غرب" خوانده می‌شود از هرنوع وسیله و ابزاری جهت نابودی انقلاب مردمی ایران استفاده نموده و همکنون نیز پس از نتیجه نگرفتن از اقدامات تروریستی ومجموعه اقدامات سخت خود، متوسل به براندازی نرم گردیده اند .که با هوشیاری و مدیریت مدبرانه مقام معظم رهبری و دلسوزان نظام اسلامی نتوانسته اند تا کنون به اهداف خود نائل آیند.

· تربیت نیرو و یار گیری در داخل ایران

بلوک غرب با توجه به شناختی که از پتانسیل های عقیدتی و سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی بدست آورده است ، با واقع نگری , اقدام به طرح ریزی های بلند مدت نموده اند تا استحاله و براندازی جمهوری اسلامی طی دراز مدت محقق شود و در این راستا در صدد تربیت نیرو و یار گیری در داخل ایران برای اهداف بلند مدت خود از طریق شبکه های روشنفکری ، اپوزیسیون ، فعالان مدنی ، فعالان کارگری و دانشجویی نموده اند ، از انجایی که امکان دارد فعالان هریک از گروههای پیش گفته به نحوی دارای پتانسیل های آرمانی و یا میهن پرستانه باشند و در شرایط مبارزه علیه جمهوری اسلامی امکان گزینش نمودن فعالان سیاسی و مخالفان ایران وجود ندارد لذا بلوک غرب برای تربیت نیروی مطیع و هماهنگ با" جهان‌بینی مسیحی" سرمایه گذاری های گسترده ای انجام داده است تا پس از نابودی نظام اسلامی نیز دچار مشکل کمبود نیروی مطیع بلوک غرب ، نگردد.

فعالیت علمی پوششی برای جاسوسی

· جاسوسی

جاسوسی در لغت، جستجو کننده خبر، و خبرپرسی آمده است و مترادف با تجسس می‌باشد.

موضوع جاسوسی سوژه اصلی بسیاری از رمان ها و فیلمهای و مقالات سیاسی و امنیتی در دنیا بوده است. این موضوع آنقدر قدمت دارد که به تاریخ پیدایش بشر برمی گردد. در قرن معاصر به دلیل بروز جنگ های متعدد ، سرویس های جاسوسی بر فعالیت های خود افزودند . در حین مبارزه های اطلاعاتی مابین سرویس های جاسوسی ، شگفت ترین ماجراها خلق شد . جنگ جهانی اول در زمینه جاسوسی مشحون از ماجراهای شگفت انگیزاست. در این جنگ، سرویس های اطلاعاتی غربی به اوج کارآمدی خود رسیدند. در جنگ جهانی دوم نیز، سرویس های جاسوسی بسیار قدرتمندتر و پیشرفته تر از گذشته نمایان شدند. در دوران اخیر، جاسوس ها به قلمرو اقدامات سیاسی و عرصه دیپلماسی، اقتصادی و تکنولوژی گام نهاده اند. هنگامی که یک دولت بر آن می شود تا عملی غیر قانونی را در خارج از کشورش برای تامین و یا حفظ منافع خویش اجرا کند طبیعتا دست یاری به سوی سازمان های جاسوسی دراز می کند تا این اقدام به صورت پنهانی انجام شود. سرویس های اطلاعاتی برای رسیدن به اهداف خود از تمام گروهها به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم استفاده می کنند اما در این میان نقش نخبگان تحصیلکرده برجسته تر از سایر طبقات اجتماعی می باشد. سازمان های جاسوسی بیش از هر چیز در صدد شکار "جاسوسان مقیم " یعنی افرادی که در داخل یا پیرامون اهداف مورد نظر آنها قرار دارند بر می آیند. از این رو همیشه در صدد شناسایی و شکار سوژه جهت دستیابی به اهداف و برنامه های ترسیم شده خود می باشند . سیستم های اطلاعاتی و جاسوسی، در ابتدای هزاره سوم میلادی درصدد اطلاع از همه چیز در هر زمان و هر مکان و تحت هر شرایط است.توانایی جمع آوری اطلاعات فرهنگی اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی و امنیتی ، جزئی از قدرت ملی هر کشوری شناخته می شود و از پایه های اساسی امنیت ملی هر کشوری به شمار می آید.

جاسوسی به افراد زیرک و با جرأت نیاز دارد که توانایی ریسک پذیری بالایی داشته باشند. جاسوس به دست مأمورین اطلاعاتی آموزش می بیند تا برای انجام کاری به خارج از مرزها اعزام گردد، درحالی که مأمور اطلاعاتی در دفتر کار خود می نشیند و منتظر می ماند تا با وسایلی که در اختیار جاسوس گذاشته شده و اطلاعات رسیده از او به جمعبندی مفهومی و محتوایی برسد.

· چرخه اطلاعات

درمباحث امنیتی، کار اطلاعاتی سه جزء دارد:

۱ . جمع آوری اطلاعات (اعم از آشکار و پنهان)

۲ . تجزیه و تحلیل اطلاعات

٣. توزیع اطلاعات (انتشار اطلاعات)

در یک سازمان مدرن امنیتی جزء دوم است که اهمیت دارد.و اگر در یک سازمان امنیتی تجزیه و تحلیل اطلاعات و پردازش این اطلاعات دچار نقصان گردد ، جمع آوری گسترده اطلاعات نه تنها برای سازمان مفید نخواهد بود بلکه باعث پیدایش پدیده ای به نام" آوار اطلاعاتی" خواهد گردیدکه سازمان مزبور را فلج خواهد کرد. در همین راستا بایداولاٌ اطلاعات بصورت مشخص و حساب شده جمع آوری گردد و در زمینه تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز باید با استفاده از افراد مجرب از مشاوره های نخبگان سیاسی و اجتماعی و تحلیل گران مشرف به موضوعات متلابه استفاده بهینه نمود .

سازمان اطلاعاتی با شکار جاسوس از میان نخبگانی که هماهنگی کامل با جهانبینی خود دارند سعی می کند راهبرد های سیاسی و امنیتی خود را بصورت جهت دار به سر مزل مقصود برساند ضمن اینکه برخورد کشور جاسوس پذیر ، با جاسوس متفکر و پر آوازه وبه اصطلاح نخبه به مانند سایر جاسوسان نمی باشد و برخورد با چنین جاسوسانی هزینه های سیاسی و تبعات تبلیغاتی زیادی را برای کشور مورد هدف خواهد داشت.

· انگیزه جاسوسان

انگیزه جاسوسان برای ارتکاب این جرم متعدد است ،برخی مزدور هستند و به انگیزه های مالی و از روی حرص و آز دست به ارتکاب این جرم می زنند که شاید بیشتر تعداد جاسوسان را این افراد تشکیل دهند.

انگیزه دیگر جاسوسان برای ارتکاب این جرم به دلایل عقیدتی و ایدئولوژیک بر می گردد ، یعنی این که جاسوس خود را از لحاظ فکری و عقیدتی به کشور دیگری غیر از کشور محل تولد یا اقامت خود وابسته می داند و در نتیجه برای آن کشور جاسوسی می کند. جاسوسیهای حزب توده در ایران به نفع بلوک شرق سابق ، از جمله ، به این وابستگی فکری به اردوگاه شرق و طرز فکر مارکسیستی اعضای این حزب بر می گردد .

در مواردی دلیل مبادرت به جاسوسی گرفتار شدن در جریانات جنسی است . ( کا . گ . ب ) در این موارد مشهور بود که دختران زیبایی را بر سر راه ماموران خارجی که به اطلاعات آنان نیاز داشت قرار می داد و این دختران با برقراری رابطه با اشخاص مذکور اطلاعاتی را از آنها بدست می آوردند.

در برخی از مواقع این زنان هنگام روابط و مراودات جنسی ، عکسهای نامناسبی را به طور محرمانه از فرد مورد نظر گرفته و در اختیار سازمان جاسوسی متبوع خود قرار می دهندوسازمان مذکور نیز با در دست داشتن این عکسها به عنوان برگ برنده ، شخص مربوطه را مجبور به همکاری می کند. گاهی جاسوسی ناشی از فریب خوردن جاسوس است ، یعنی این که وی تصور می کند برای یک سازمان و یک کشور کار می کند در حالی که در واقع از اطلاعات او برای سازمان و کشور دیگری استفاده می شود. برخی از جاسوسان بطور علنی مثلاً با انتشار نشریه و کتاب ، اطلاعاتی را دراختیار بیگانگان قرار می دهند. این افراد معمولاً از سیستم خود ناراضی اند ولی برخلاف جاسوسان ایدئولوژیک ، لزوماً علاقه ای به سیستم خاص دیگری هم ندارند.

از آنجایی که فرستادن یک جاسوس رسمی درکشوری دیگر محتاج صرف هزینه های گزاف و شامل خطرات احتمالی می باشد در برخی موارد سرویس های جاسوسی سعی می کنند از جاسوسانی استفاده نمایند که از ماهیت کار و فعالیت خود خبر نداشته باشند و یا از اهمیت این فعالیت اطلاع کافی نداشته باشند.

باید اذعان نمود بسیاری از نخبگان و دانشگاهیانی که در سودای کسب علم بورسیه نهادهای شبه دولتی کشورهای بیگانه می شوند شاید حتی هرگز متوجه این موضوع نگردند که تحلیل هاوتحقیق ها و فعالیت های انها تا چه حد می تواند برای پیشبرد اهداف سیاسی و امنیتی کشور بورس کنند مفید باشد و اصولا سرویس جاسوسی کشور منتفع از ارائه یک تحقیق دانشگاهی به دنبال چه چیز می باشد و باید این تحقیق ها را در راستای یک پازل در نظر گرفت که با جمع نمودن حلقه های این پازل( نیروهای شبکه) می توان نتیجه مطلوب را کسب نمود.

البته ناگفته نماند که مامور اطلاعاتی می تواند به این فکر کند که برای محقق شدن اهداف دولت و کشورش یک کار مهم و فداکارانه انجام می دهد ، اما شخص یا گروهی که برای یک کشور بیگانه جاسوسی می کند ، همواره با یک حس حقارت آمیز دست به گریبان است . (11) (12) (13)

· نقش گسترده جاسوسان آکادمیک در توزیع اطلاعات

اولین بار آلوین تافلر (Toffler) تغییرات جوامع بشری را به سه موج کشاورزی، صنعتی و اطلاعاتی تقسیم نمود .

پس از موج فناوری اطلاعات که باعث شد اطلاعات در دست همگان قرار بگیرد، دیگر نمی‌توان برتری اطلاعاتی را صرفاً داشتن اطلاعات دانست بلکه بشر به دنبال کسب دانش از اطلاعات است بطوری که ارزش‌ها و سرمایه‌ها به سمت کسب دانش سوق‌یافته و فرایند تبدیل اطلاعات به دانش، به عنوان یک ارزش اصلی محسوب می‌شود. در عصر حاضر شاهد آن هستیم که جوامع پیشرفته در حال استقرار سیستم‌های اطلاعاتی هستند و هر روز سرعت تبادل اطلاعات بیشتر و بیشتر می‌شود. این فرایند باعث شده است تا زیرساخت‌های اساسی بر اساس فناوری اطلاعات در این جوامع شکل بگیرد. همانطور که در جوامع کشاورزی، زمین و در جوامع صنعتی، کارخانه، بستر فعالیت بودند در جوامع اطلاعاتی سیستم‌های اطلاعاتی، زیرساخت‌های اساسی محسوب می‌شوند. سیستم‌های اطلاعاتی سیستم‌هایی هستند که داده‌ها را پردازش کرده و به اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری تبدیل می‌کنند.

در نتیجه برتری اطلاعاتی را می‌توان در قدرت پردازش اطلاعات و تولید راهبرد و دانش مبتنی بر اطلاعات ، دانست .

جاسوسان آکادمیک در این فرایند به مثابه فرماندهان در صحنه ای هستند که در جبهه نبرد اقدام به هدایت خط اتش برای نابودی دشمن خود و دشمن جهن بینی خو اقدامات موثری را انجام می دهند.

· هدف از تربیت آسیمیله شدگان (بورس شدگان)

بعد از عنوان مقدمه ای طولانی می توان اینگونه ادعا نمود که ، هدف از تربیت آسیمیله شدگان (بورس شدگان) می تواند موارد ذیل باشد.

2- ایجاد تغییر در ماهیت اسلامی حکومت ایران

3- پیشبرد اهداف سیاسی و تجاری و نظامی ، کشور آلمان و همپیمانان سیاسی و امنیتی کشور آلمان با استفاده از مدیران آینده

4- ضربه زدن به اهداف جمهوری اسلامی با استفاده از تحلیل ها و پژوهشهای نخبگان و تحصیل کردگان مقیم ایران ( در راستای اهداف کوتاه مدت )

5- تربت نیروی مناسب و هماهنگ با اهداف بلوک غرب برای استفاده در روز مبادا

6- شناسایی و شکار سوژه های مناسب برای جاسوسی

7- ایجاد شبکه ای از دوستداران بلوک غرب که منافع کوتاه مدت و بلند مدت بلوک غرب را تامین می نمایند.

نتیجه گیری

1- یکی از دلایل کمتر مهم بودن قبح چنین بورسهایی شاید به دلیل سبقه تاریخی و استعماری کشورهایی همچون انگلستان و آمریکا باشد شاید اگر انگلستان و آمریکا در ایران چنین موسساتی راه می انداختند در اندک زمانی مجبور به تعطیلی این مراکز میشدند در صورتی که کشوری همچون آلمان در این خصوص کمتر مورد توجه بوده و پس زمینه کمتری در خصوص ماهیت استعماریش وجود دارد .

2- سازمان اطلاعات و امنیت آلمان BND همانند سایر همپیمانان غربی خود در جستجوی راهکارهای «فروپاشی ایدئولوژیک» در جامعه ایران و براندازی نظام مبتنی بر اسلام عدالت محور است. وهمکنون نیز موضوع مذکور را با محوریت حقوق بشر و آزادی های سیاسی و مذهبی در جامعه ایران پیگیری می کند. می توان اینگونه ادعا نمود که سفارت آلمان در تهران همکنون جور لانه جاسوسی آمریکا در تهران می کشد و BND به نیابت از سایر سازمانهای جاسوسی بلوک غرب فعالیت های گسترده و آشکاری را علیه انقلاب اسلامی ایران پیگیری می کندو فعالان ضد انقلاب در تهران نیز پشتیبانی همچون سفارت آلمان در تهران دارند.

3- به طور قطع، مسئولان سیاسی و دیپلماتیک کشور از خطرات این قبیل اقدامات در همه جای جهان آگاهند، و ادامه فعالیت چنین موسسات در کشور مقوله دیگری است که باید بیشتر به آن توجه کرد.

منابع :

1- http://ic.daad.de/tehran/index_fa.html

2- http://www.fakouhi.com/node/1673

3-http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,2376490,00.html

4- http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,3772736,00.html

5- http://cairo.daad.snoopmedia.com/fa/43.htm

6- http://www.teheran.diplo.de/Vertretung/teheran/fa/06/Studieren__in__Deutschland/Studieren__in__Deutschland.html

7- http://www.dw3d.de/dw/article/0,2144,2387064,00.html

8- http://www.teheran.diplo.de/Vertretung/teheran/fa/Startseite.html

9- روابط ایران و آلمان در پیج و خم تاریخ : http://rezaspaces.blogspot.com/2005/07/blog-post_12.html

10- ناتوی فرهنگی و رابطه آن با آموزش جامعه : http://www.mardomsalari.com/Template1/News.aspx?NID=20980

11- جرم جاسوسی - دکتر حسین میر محمد صادقی: http://www.ghavanin.ir/PaperDetail.asp?id=137

12- روایت خسرو معتضد از جاسوسی در ایران : http://iraneconomist.com/content/view/12712/2/

13- جاسوسی منافقین : http://www.irandidban.com/master.asp?ID=02556